| เถรี | (n) Buddhist nun who has attained ten or more years in nunhood, Syn. เถระผู้หญิง, พระเถระผู้หญิง, Example: พระเถรีรูปนี้จำพรรษาที่วัดพระพุทธบาทมานานกว่า 10 ปี |
| เถรตรง | (adv) straight, See also: honestly, straightforwardly, candidly, Syn. ซื่อ, ตรงไปตรงมา, Example: เมื่อพูดถึงคำว่าสะท้อนหรือกระจกเงานั้น นักเขียนมิได้เข้าใจอย่างเถรตรงแบบเรา, Thai Definition: ซื่อหรือตรงจนเกินไป, ไม่มีไหวพริบ, ไม่รู้จักผ่อนสั้นยาว, ไม่รู้จักผ่อนหนักผ่อนเบา |
| เถรตรง | (adj) honest, See also: straightforward, forthright, candid, Syn. ซื่อ, ตรงไปตรงมา, Example: อย่าเป็นคนเถรตรงเกินไปนัก ต้องหัดผ่อนปรนบ้าง, Thai Definition: ซื่อหรือตรงจนเกินไป, ไม่มีไหวพริบ, ไม่รู้จักผ่อนสั้นยาว, ไม่รู้จักผ่อนหนักผ่อนเบา |
| เถรวาท | (n) doctrine, See also: priest, Syn. หินยาน, ทักษิณนิกาย, ลัทธิเถรวาท, Ant. มหายาน, Example: หลวงปู่แจ่มเป็นพระสงฆ์ในนิกายเถรวาท, Thai Definition: ลัทธิที่ถือตามคติซึ่งพระเถระพุทธสาวกได้ทำสังคายนาไว้, Notes: (บาลี) |
| อนุเถระ | (n) junior monk, See also: novice of inferior rank, Example: พระรูปนี้เป็นอนุเถระของวัดนี้, Count Unit: รูป, Thai Definition: ภิกษุผู้รองพระเถระ, ภิกษุผู้รองผู้เป็นใหญ่, Notes: (บาลี) |
| เถรภูมิ | (n) class of Buddhist monks who have attained ten or more years in the monkhood, See also: Buddhist hierarchy, Thai Definition: ขั้นหรือชั้นแห่งพระเถระชั้นสูงสุด มีพรรษาตั้งแต่ 10 ขึ้นไป |
| เถรานุเถระ | (n) all classes of Buddhist monks, Example: พระเมธีธรรมาภรณ์เป็นพระเถรานุเถระรูปหนึ่ง, Thai Definition: พระเถระผู้ใหญ่ผู้น้อย |
| ตกใต้เถรเทวทัต | ก. ตกในนรกขุมตํ่าที่สุดคือมหาอเวจีนรก. |
| เถร, เถร-, เถระ | (เถน, เถระ-) น. พระผู้ใหญ่ ตามพระวินัยกำหนดว่า พระมีพรรษาตั้งแต่ ๑๐ ขึ้นไป เรียกว่า พระเถระ. |
| เถรตรง | ว. ซื่อหรือตรงจนเกินไป, ไม่มีไหวพริบ, ไม่รู้จักผ่อนผันสั้นยาว, ไม่รู้จักผ่อนหนักผ่อนเบา. |
| เถรภูมิ | (เถระพูม) น. ระดับชั้นของพระภิกษุที่มีพรรษาระดับสูง คือตั้งแต่ ๑๐ พรรษาขึ้นไป อยู่ต่อจาก นวกภูมิ กับ มัชฌิมภูมิ. |
| เถรวาท | (เถระวาด) น. ลัทธิที่ถือตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งพระอรหันตเถระรวม ๕๐๐ รูป ได้รวบรวมไว้ในคราวปฐมสังคายนา, ชื่อนิกายพระพุทธ-ศาสนาฝ่ายใต้ที่ถือกันในลังกา พม่า และไทยเป็นต้น, หินยาน หีนยาน หรือ ทักษิณนิกาย ก็ว่า. |
| เถรส่องบาตร | น. คนที่ทำอะไรตามเขาทั้ง ๆ ที่ไม่รู้เรื่องรู้ราว. |
| เถรานุเถระ | น. พระเถระผู้ใหญ่ผู้น้อย. |
| เถรี | น. พระเถระผู้หญิง. |
| เถรานุเถระ | ดู เถร, เถร-, เถระ. |
| เถรี | ดู เถร, เถร-, เถระ. |
| สังฆเถระ | น. ภิกษุผู้เป็นใหญ่ในพระสงฆ์หมู่หนึ่ง ๆ, ภิกษุผู้เป็นประธานในที่ประชุมสงฆ์. |
| อนุเถระ | น. พระเถระชั้นผู้น้อย. |
| ครูบา | น. ครูผู้สอนกุลบุตร หมายถึง สมภาร, คำใช้เรียกพระเถระผู้เป็นที่เคารพนับถือ ซึ่งมักจะมีอายุ ๕๐ ปีขึ้นไป. |
| ตา ๑ | น. พ่อของแม่, ผัวของยาย, ชายที่เป็นญาติชั้นเดียวกับพ่อของแม่หรือที่อายุรุ่นราวคราวเดียวกับตา, (ปาก) คำเรียกชายสูงอายุที่ตนไม่ค่อยเคารพนับถือ เช่น ตาเถร ตาแก่ หรือเรียกชายรุ่นราวคราวเดียวกันอย่างเป็นกันเอง เช่น ตาเกิ้น ตาโย่ง หรือเรียกเด็กชายที่ตนเอ็นดูรักใคร่ เช่น ตาหนู. |
| ทักษิณนิกาย | น. เถรวาท, หินยาน. |
| นวกภูมิ | (นะวะกะพูม) น. ระดับชั้นของพระภิกษุที่มีพรรษาระดับต้น คือต่ำกว่า ๕ พรรษา อยู่ก่อน มัชฌิมภูมิ กับ เถรภูมิ. |
| บาลี | น. ภาษาที่ใช้เป็นหลักในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท |
| พุทธาภิเษก | น. ชื่อพิธีในการปลุกเสกพระพุทธรูปหรือวัตถุมงคล โดยมีพระเถระผู้เชี่ยวชาญในการทำสมาธิจำนวนหนึ่ง ซึ่งเรียกว่า คณะปรก นั่งภาวนาส่งกระแสจิตเพ่งคุณพระรัตนตรัยเข้าไปสู่องค์พระหรือวัตถุมงคลนั้น ๆ. |
| มัชฌิมภูมิ | (-พูม) น. ระดับชั้นของพระภิกษุที่มีพรรษาระดับกลาง คือ ตั้งแต่ ๕ ถึง ๙ พรรษา อยู่ระหว่าง นวกภูมิ กับ เถรภูมิ. |
| แม่กองธรรมสนามหลวง | น. พระเถระผู้มีหน้าที่รับผิดชอบในการสอบไล่พระปริยัติธรรม แผนกนักธรรมและธรรมศึกษาของคณะสงฆ์. |
| แม่กองบาลีสนามหลวง | น. พระเถระผู้มีหน้าที่รับผิดชอบในการสอบไล่พระปริยัติธรรม แผนกบาลีของคณะสงฆ์. |
| สถวีระ | (สะถะ-) น. พระเถระ |
| สถวีระ | ชื่อนิกายหนึ่งของฝ่ายเถรวาท เรียกว่า นิกายสถวีระ, สถีรวาท ก็เรียก. |
| สถีรวาท | (สะถีระวาด) น. ชื่อนิกายหนึ่งของฝ่ายเถรวาท เรียกว่า นิกายสถีรวาท, สถวีระ ก็เรียก. |
| สังฆมนตรี | น. ตำแหน่งพระเถระผู้รับผิดชอบในองค์การปกครองของคณะสงฆ์ตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช ๒๔๘๔ เช่น สังฆมนตรีว่าการองค์การปกครอง. |
| สังฆราช | น. ตำแหน่งพระมหาเถระผู้เป็นใหญ่สูงสุดในสังฆมณฑล. |
| เสมอ ๓ | (สะเหฺมอ) น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ ใช้ประกอบการเดินของตัวละครในระยะใกล้ ๆ มีหลายทำนองขึ้นอยู่กับตัวแสดง เช่น เสมอมาร เสมอเถร เสมอผี เสมอตีนนกหรือบาทสกุณี (ใช้กับมนุษย์). |
| หน้าพาทย์ | น. เพลงประเภทที่ใช้บรรเลงในการแสดงกิริยาอาการเคลื่อนไหวของตัวโขนละคร หรือสำหรับอัญเชิญเทพเจ้า ฤๅษี หรือบูรพาจารย์ ให้มาร่วมชุมนุมในพิธีไหว้ครูหรือพิธีมงคลต่าง ๆ เช่น เชิด ใช้ในการเดินทางไกล เสมอ ใช้ในการเดินระยะใกล้ เสมอมาร สำหรับยักษ์เดิน เสมอเถร สำหรับฤๅษีเดิน สาธุการใช้ในการแสดงการคารวะสิ่งศักดิ์สิทธิ์และเริ่มพิธีต่าง ๆ ตระเชิญ ใช้อัญเชิญเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์. |
| หินยาน | (หินนะ-) น. ชื่อนิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายใต้ที่ถือกันในลังกา พม่า และ ไทยเป็นต้น, หีนยาน หรือ เถรวาท ก็ว่า. |
| หีนยาน | (หีนะยาน, หีนนะยาน, ฮีนะยาน) น. ชื่อนิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายใต้ที่ถือกันในลังกา พม่า และไทยเป็นต้น, หินยาน หรือ เถรวาท ก็ว่า. |
| อุปัชฌาย-, อุปัชฌาย์, อุปัชฌายะ | (อุปัดชายะ-, อุบปัดชายะ-, อุปัดชา, อุบปัดชา) น. พระเถระผู้เป็นประธานการบวชกุลบุตรในพระพุทธศาสนา. |
| blunt | (บลันทฺ) { blunted, blunting, blunts } adj. ทื่อ, ทู่, ไม่คม, ไม่ว่องไว, อึดอาด, เถรตรงเกินไป, ไม่เฉียบแหลม, ขวานผ่าซาก vt. ทำให้ทู่ทำให้ไม่คม, สกัด, บรรเทา, ลดลง, ทำลาย -n. อาวุธที่ทู่, เงินสด |
| synod | (ซิน'นอด) n. การประชุมทางศาสนา, การชุมนุมของผู้แทนโบสถ์หรือพระ, สภาสงฆ์, สภา, เถรสมาคม., See also: synodal adj., Syn. conclave |