| ข้อมูลข่าวสาร | น. สิ่งที่สื่อความหมายให้รู้เรื่องราวข้อเท็จจริง ข้อมูล หรือสิ่งใด ๆ. |
| ข้อมูลข่าวสารของราชการ | น. ข้อมูลข่าวสารที่อยู่ในความครอบครองหรือควบคุมดูแลของหน่วยงานของรัฐ. |
| ข้อมูลข่าวสารส่วนบุคคล | น. ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับสิ่งเฉพาะตัวของบุคคล เช่น การศึกษา ฐานะการเงิน ประวัติสุขภาพ ประวัติอาชญากรรม หรือประวัติการทำงาน. |
| ข่าวสาร | น. ข้อความที่ส่งมาให้รู้เรื่องกัน. |
| ข้าวสาร ๑ | น. ข้าวเปลือกที่สีซ้อมจนเหลือแต่เมล็ดขาว. |
| ข้าวสารเจ้า, ข้าวสารข้าวเจ้า | น. ข้าวเจ้าที่สีหรือซ้อมเอาเปลือกออก เหลือแต่เนื้อในไม่มีเยื่อติดอยู่. |
| ข้าวสารเหนียว, ข้าวสารข้าวเหนียว | น. ข้าวเหนียวที่สีหรือซ้อมเอาเปลือกออกเหลือแต่เนื้อในไม่มีเยื่อติดอยู่. |
| ข้าวสาร ๑ | ดูใน ข้าว. |
| ข้าวสาร ๒ | น. ชื่อไม้เถาในสกุล Raphistemma วงศ์ Asclepiadaceae เช่น ข้าวสารดอกใหญ่ [ R. pulchellum (Roxb.) Wall. ] ข้าวสารดอกเล็ก [ R. hooperianum (Blume) Decne. ] ทั้ง ๒ ชนิดนี้ดอกกินได้. |
| ข้าวสาร ๒ | ดู ชะเอม (๑). |
| ซัดข้าวสาร | ก. สาดข้าวสารในการขับไล่ผีเป็นต้น. |
| ตกถังข้าวสาร | ดู หนูตกถังข้าวสาร. |
| ตำข้าวสารกรอกหม้อ | ก. หาเพียงแค่พอกินไปมื้อหนึ่ง ๆ, ทำพอให้เสร็จไปชั่วครั้งหนึ่ง ๆ. |
| หนูตกถังข้าวสาร | น. ผู้ชายที่มีฐานะไม่ค่อยดีได้แต่งงานกับผู้หญิงที่รุ่มรวย, ตกถังข้าวสาร ก็ว่า. |
| กระแต ๑ | น. ชื่อฆ้องวงขนาดเล็ก ใช้บรรเลงในวงปี่พาทย์มอญ ลักษณะร้านฆ้องเป็นรูปเว้าหงายขึ้น คล้ายฆ้องมอญแต่ปลายไม่สูง วงหนึ่งมีลูกฆ้อง ๑๑ ลูก, ฆ้องขนาดเล็กลูกเดียวแขวนกับไม้ ใช้มือหิ้วหรือแขวนไม้กับไม้ขาหยั่ง ใช้ตีเป็นสัญญาณในการอยู่เวรยามหรือแจ้งข่าวสารต่าง ๆ, ทั้ง ๒ ชนิดเรียกว่า ฆ้องกระแต. |
| กระถางธูป | น. กระถางที่บรรจุทรายหรือข้าวสาร สำหรับปักธูป . |
| กระทก | ก. กระตุก เช่น เงื่อนกระทก, กระตุกเร็ว ๆ เช่น กระทกข้าว คือ เอาข้าวใส่กระด้งร่อนพลางกระตุกพลาง เพื่อให้กากข้าวแยกจากข้าวสาร. |
| กระโลง | น. เครื่องสานด้วยใบลานชนิดหนึ่ง ใช้อย่างกระสอบ สำหรับใส่ข้าวเปลือกหรือข้าวสาร. |
| กอบ | น. เรียกของที่กอบขึ้นครั้งหนึ่ง ๆ ว่า กอบหนึ่ง ๆ, ลักษณนามเรียกปริมาณของของที่กอบขึ้นมาเช่นนั้น เช่น ทรายกอบหนึ่ง ข้าวสาร ๒ กอบ |
| กากข้าว | น. ข้าวเปลือกที่ปนอยู่ในข้าวสารหรือข้าวสุก. |
| ขันเหม | น. ขันชนิดที่เล็กกว่าขันเชิงเล็กน้อย ใส่ข้าวสารไว้ในขันสำหรับปักแว่นเวียนเทียน. |
| ข้าวคั่ว | น. ข้าวสารที่นำมาคั่วแล้วโขลกให้แหลก ใช้ใส่อาหารประเภทลาบแบบอีสานเป็นต้น. |
| ข้าวบาตร | น. ข้าวสารเก่าหุงในน้ำเดือดเพื่อให้สวยเป็นตัวสำหรับตักบาตร, เรียกขันเชิงสำหรับใส่ข้าวตักบาตร ว่า ขันข้าวบาตร. |
| ข้าวเบือ | น. ข้าวสารที่ตำละเอียด ใช้ประสมกับนํ้าแกงเพื่อให้นํ้าแกงข้น. |
| จดหมายข่าว | น. แผ่นปลิวหรือจุลสารที่ลงข่าวสาร มักใช้เพื่อการประชาสัมพันธ์หน่วยงาน องค์กร สมาคม หรือชมรม. |
| จ่อม ๑ | น. ชื่ออาหารอย่างหนึ่ง ทำด้วยปลาหรือกุ้งตัวเล็ก ๆ หมักเกลือไว้ระยะหนึ่ง แล้วใส่ข้าวสารคั่วป่น ทำด้วยปลาเรียกว่า ปลาจ่อม ทำด้วยกุ้งเรียกว่า กุ้งจ่อม ใช้เป็นเครื่องจิ้ม. |
| ชะเอม | น. ชื่อไม้เถาชนิด Myriopteron extensum (Wight) K. Schum. ในวงศ์ Asclepiadaceae เถามีรสหวาน ใช้ทำยา ผลมีครีบโดยรอบ กินได้, ข้าวสาร ก็เรียก. |
| ซ้อม ๑ | ก. ทำข้าวกล้องให้เป็นข้าวสาร โดยวิธีใส่ครกตำ เรียกว่า ซ้อมข้าว |
| ซาว ๑ | ก. เอาข้าวสารล้างนํ้าด้วยวิธีใช้มือคนให้ทั่วเพื่อให้สะอาดก่อนหุงต้ม เรียกว่า ซาวข้าว. |
| ตรวจการณ์ | ก. ตรวจค้นด้วยสายตาหรือใช้เครื่องมือทางอิเล็กทรอนิกส์เข้าช่วย เพื่อรวบรวมข่าวสารหรือประโยชน์อย่างใดอย่างหนึ่งในเขตพื้นที่ที่รับผิดชอบ. |
| ตัณฑุละ | (ตันดุละ) น. ข้าวสาร. |
| ท้องเล็น | ว. เรียกข้าวสารที่หุงยังไม่สุกดี ยังมีแกนเมล็ดข้าวเหลืออยู่บ้าง ว่า ข้าวท้องเล็น. |
| ทิ้งกระจาด | น. ประเพณีทางศาสนาอย่างหนึ่งของจีน โดยนำอาหาร ข้าวสาร และเงินใส่กระจาดเล็ก ๆ ทิ้งให้คนยากจนแย่งกันแบบโปรยทาน ต่อมาใช้ทิ้งติ้วหรือสลากสำหรับนำไปขึ้นของแทน. |
| น้ำซาวข้าว | น. นํ้าที่ล้างข้าวสารให้สะอาดเมื่อก่อนหุง. |
| บาแดง | น. คนเดินหมาย, คนนำข่าวสาร, ผู้สื่อข่าว, นักการ |
| เบือ | น. ข้าวสารที่ตำประสมกับเครื่องแกงเพื่อให้นํ้าแกงข้น เรียกว่า ข้าวเบือ, เรียกสากไม้ที่ใช้ตำข้าวเบือหรือนํ้าพริก ว่า สากกะเบือ, เรียกครกดินที่ใช้ตำข้าวเบือหรือนํ้าพริก ว่า ครกกะเบือ. |
| แบก | ก. วางของที่มีนํ้าหนักบนบ่าหรือบนหลัง เช่น แบกกระสอบข้าวสาร แบกปืน, โดยปริยายหมายความว่า รับภาระหนัก, มีความรับผิดชอบมาก, เช่น แบกค่าใช้จ่ายในบ้านคนเดียว แบกงานไว้มาก. |
| ใบปลิว | น. กระดาษที่ลงข่าวสารหรือข้อมูลโฆษณาขนาดสั้น เช่น แผ่นปลิวโฆษณาการเลือกตั้ง แผ่นปลิวขายยาสมุนไพร แผ่นปลิวโฆษณาอาหาร, แผ่นปลิว ก็เรียก. |
| ประแดง | น. คนเดินหมาย, คนนำข่าวสาร, ผู้สื่อข่าว, นักการ |
| ปลายข้าว | น. ข้าวสารที่เมล็ดแตกหรือแหลก. |
| เป็นตัว | ว. เรียกข้าวสารเมล็ดงามไม่ค่อยหัก ว่า ข้าวเป็นตัว, เรียกข้าวสวยหรือข้าวต้มที่ยังคงรูปเป็นเมล็ดอยู่ ว่า ข้าวสวยเป็นตัว ข้าวต้มเป็นตัว |
| เป็นตัว | ข้าวสารหรือเมล็ดถั่วเป็นต้นที่เก็บไว้นาน ๆ จนมีตัวมอดว่า ข้าวเป็นตัว ถั่วเป็นตัว. |
| เป็นรัง | ว. เรียกข้าวสารที่เก็บไว้นานจนมีลักษณะคล้ายรังก่อนจะกลายเป็นตัวหนอน ว่า ข้าวเป็นรัง. |
| ไปรษณียบัตร | (ไปฺรสะนียะบัด, ไปฺรสะนีบัด) น. แผ่นกระดาษที่ใช้ส่งข่าวสารโดยไม่ต้องบรรจุซองซึ่งองค์การที่มีหน้าที่จัดส่งเป็นผู้จัดทำขึ้น. |
| ไปรษณียภัณฑ์ | (ไปฺรสะนียะพัน, ไปฺรสะนีพัน) น. ข่าวสารหรือสิ่งของที่ส่งทางไปรษณีย์ มีขนาดเล็กและมีนํ้าหนักน้อยกว่าพัสดุไปรษณีย์ |
| แผ่นปลิว | น. กระดาษที่ลงข่าวสารหรือข้อมูลโฆษณาขนาดสั้น เช่น แผ่นปลิวโฆษณาการเลือกตั้ง แผ่นปลิวขายยาสมุนไพร แผ่นปลิวโฆษณาอาหาร, ใบปลิว ก็เรียก. |
| พร่อง | (พฺร่อง) ก. ยุบไปหรือลดไปจากเดิม เช่น น้ำในโอ่งพร่องไป ข้าวสารในกระสอบพร่องไป. |
| โพล่ | น. ภาชนะชนิดหนึ่ง สำหรับใส่เสบียงกรังและของใช้ต่าง ๆ เช่น ข้าวสาร เสื้อผ้า ประกอบด้วยกระชุ ๒ ใบ สานเป็นตาชะลอม กรุด้วยกาบไผ่ กระชุนั้นผูกติดกับคันซึ่งทำเป็นขา ๒ ขา ส่วนบนไขว้กัน มีหูสำหรับสอดไม้คานเพื่อหาบไป ด้านบนมีกัญญาซึ่งสานด้วยไม้ไผ่เป็นตาชะลอมแล้วกรุด้วยใบไม้ผูกติดกับคันสำหรับกันแดดกันฝน. |
| มอด ๑ | น. ชื่อแมลงขนาดเล็กหลายชนิด หลายสกุล หลายวงศ์ และหลายอันดับ เจาะกินเข้าไปในวัสดุต่าง ๆ ทำให้เกิดเป็นรูพรุนทั่วไปกับทั้งมีวัสดุผสมมูลขับถ่ายออกมาเป็นขุยเป็นเม็ดเล็ก ๆ เรียก ขี้มอด ส่วนใหญ่เป็นแมลงปีกแข็งในอันดับ Coleoptera เช่น มอดข้าวสาร [ Sitophilus oryzae (Linn.) ] ในวงศ์ Curculionidae ทำลายข้าวสาร, มอดแป้ง [ Tribolium castaneum (Herbst) ] ในวงศ์ Tenebrionidae ทำลายข้าวโพด ข้าวสาลี, มอดไม้ไผ่ [ Dinoderus minutus (Fabricius) ] ในวงศ์ Bostrychidae เจาะไม้ไผ่แห้งเป็นรูเท่ารูเข็มกระจายทั่วไป |
| ม้าใช้ | น. คนขี่ม้าสำหรับรับใช้, คนเร็วสำหรับส่งข่าวสาร, คนรับใช้ติดต่อ. |
